ORDU DEVLET HASTANESİ

Hastanemiz Ordu'da PUVA(Fototerapi) veren tek merkezdir.

PUVA nedir?

• Psoralen (P) olarak bilinen ışığa karşı duyarlandırıcı madde ile Ultraviyole A ışınlarının (UVA) birlikte kullanıldığı bir tedavi yöntemidir.

Bu tedaviyi almamın sebebi nedir?

• Bu yöntemin, başlıca sedef, vitiligo, ekzema, kronik kaşıntı ve mikozis fungoides (bir tür deri kanseri) olmak üzere, pek çok deri hastalığının tedavisinde yararlı olduğu gösterilmiştir.

Bu tedaviyle hastalığım tamamen geçecek mi?

• Bu tedavi ile hastalığınız tamamen yok edilemeyebilir, ama var olan hastalık bulguları iyileşir, yeni lezyonların oluşumu azalır ve belirgin bir düzelme sağlanıp kontrol altına alınabilir. Tedavi sayesinde hastalıksız bir yaşama kavuşabilirsiniz. Tüm hastalarda tamamen iyileşme gerçekleşmeyebilir. Genellikle düzelme sağlandığında tedavi sonlandırılır. Bazen giderek azalan sıklıkta devam tedavisi (idame tedavi) uygulanabilir.

Ne kadar süre tedaviye geleceğim? 

• Ortalama tedavi süresi genellikle 2-3 aydır. Bu süre, mikozis fungoideste çok daha uzundur. Toplam tedavi süresi, hastadan hastaya değişebileceği için, sorumlu doktorunuz, hastalığınızın tedavisi için gerekli ortalama süre konusunda size bilgi verecektir. Tedavi programınız, hastalığınızın yaygınlığı, sosyal durumunuz ve ünitedeki hasta yoğunluğuna göre aralıklı olarak, haftada 2, 3 veya 4 seans şeklinde uygulanacaktır.

Bu tedavi nasıl uygulanır?

• Tedavi seansları sadece birkaç saniyelik ışık maruziyeti ile başlar ve süreler her seansta kızarıklık, kaşıntı gibi çeşitli kriterler göz önüne alınarak kademeli olarak artırılır.
• Tedavi kapalı bir kabin içerisinde yapılacaktır. Kabin kapısı kilitli olmayacağı için istediğiniz an çıkabilirsiniz. Tedavi sırasında UV’nin tüm vücudunuza eşit olarak dağılabilmesi için kabinin ortasında durmanız gerekmektedir.
• Tedavi günlerinde, size verilen randevu saatinden 2 saat önce, önerilen dozda ilacınızı içiniz. Bu ilaç, genellikle Geroxalen kapsül olacaktır. İlacı her uygulama günü aynı saatte, hafif bir kahvaltı veya hafif bir yemek sonrası içmeye çalışınız. İlacı her uygulama günü aynı saatte içmeniz ve öncesinde hep benzer bir öğün tüketmeniz, tedavinin etkili olması için önemlidir. İlaç, bulantı, başağrısı ve halsizliğe neden olabilir. İlacınızı ışık ve ısıdan uzak tutunuz. Başka hastalarla paylaşmayınız. Çocukların ulaşamayacağı yerde saklayınız.

Tedavi boyunca herhangi bir ilaç kullanabilir miyim?

• Tedaviye başlamadan önce doktorunuz kullanmakta olduğunuz ilaçları soracaktır. Lütfen ilaçlarınızı eksiksiz söylemeye çalışınız. Tedaviniz süresince, kullanmakta olduğunuz ilaçlarda herhangi bir değişiklik yapılması veya yeni bir ilaç kullanmanız gerekirse, mutlaka size tedavi uygulayan hemşirenize veya doktorunuza haber veriniz. Bunun sebebi, bazı ilaçların derinizin ışığa olan hassasiyetini artırabilmesi ve kolay kızarmasına yol açabilmesidir. 

Krem sürebilir miyim?

• PUVA tedavisi, güneşe benzer şekilde, derinizin kurumasına yol açacağından, tedavi süresince doktorunuzun önerdiği nemlendiricileri düzenli sürmeniz çok önemlidir.
• Tedavi edici kremler ise, gerektiğinde, doktorunuz tarafından size önerilecektir.

Tedavi günleri neden gözlük takmalıyım?

• UV ışığı, gözlerinize zarar verip katarakt riskini arttırabilir. Ancak bu durum koruyucu gözlüklerin kabin içerisinde iken kullanılmasıyla önlenebilmektedir. PUVA tedavisi alan hastaların, alınan ilaca bağlı olarak, gözlerindeki ışık hassasiyetinin daha da artması nedeniyle, tedavi seansı sonrasında, 24 saat süre ile kendilerine reçete edilecek olan UV korumalı gözlüklerini araba içinde, floresan lambalı mekanlarda ve pencere kenarında bile takarak korunmaya devam etmeleri gereklidir. Tedavi günlerinde güneş gözlüğü takmayan hastaların tedaviden çıkarılacağı akılda tutulmalıdır. Hekiminiz, tedaviye başlarken ve gerektiğinde tedavi sırasında göz muayenesi yaptırmanızı isteyecektir.

Nelere dikkat etmeliyim?

• Tedavi günlerinde, traş losyonu, kolonya, parfüm veya kokulu kozmetikler kullanmayınız. Bunlar derinizin ışığa olan hassasiyetini artırabilir.
• Tedaviden çıktıktan sonra ve tedaviye girilmeyen günlerde, güneş gören bölgelere güneş koruyucu krem (en az 30 koruma faktörlü) sürülmelidir. Şapka ve benzeri giyeceklerle vücudun açıkta kalan kısımları güneşten korunmalıdır.

• Tedavi günlerinde güneş altında bulunmamalı, hastaneye gelme ve gitme dışında güneşte kalmamaya özen gösterilmelidir.

• Tedavi süresince yapay (solaryum) veya doğal (güneş banyosu) ek ışık uygulaması yapılmamalıdır.

• Yüzünüzde tedavi gerektiren bir belirti yoksa kabin içindeyken beyaz bir havlu ile yüzünüzü kapatabilirsiniz.
• Erkeklerde genital bölgenin, uzun süreli olarak, korunmaksızın UV ışığına maruz kalması genital kanser oluşum sıklığında artışa neden olabilmektedir. Bu nedenle tüm erkek hastaların tedavi esnasında koruyucu atletik iç çamaşırı giyinmeleri ve alüminyum folyokullanılarak bu bölgenin korunması gerekmektedir. Bu çamaşırın tüm tedavi süresince aynı olması gereklidir. Farklı tip iç çamaşırı giyilmesi, yanık oluşmasını kolaylaştırabilir. 
• Kadın hastalarda, tedavi esnasında meme başları kapatılmalıdır.

• Tedavi sırasında, doktorunuzun işaret ettiği ben ve yara izleri flasterle kapatılmalıdır.

• Eğer tüm derinizin ışık görmesi gerekmiyorsa, sadece belirli alanlara ışık tedavisi alacaksanız, lütfen tedaviye geldiğiniz günlerde giydiğiniz kıyafetlerin benzer olmasına çalışınız (örneğin, sadece kollar ve bacaklar açık kalacaksa, kıyafetlerinizi, hep aynı yerleri açıkta bırakacak şekilde seçiniz)   
• Uzun saçlı iseniz, saçlarınızı toplayınız. Alın bölgenizin de ışık görmesi gerekiyorsa, bir taç ya da bant takabilirsiniz. 
• Sık sık uçuk çıkarıyorsanız, tedavi öncesi dudaklarınıza güneş koruyucu sürünüz.
• Tedavi süresince alınacak alkol, normalden daha fazla zararlara neden olacaktır.
• Katarakt veya deri kanseri hastaları (melanom dahil) sorumlu hekime bilgi vermelidir.
• Tedavi süresince gebe kalınmamalıdır. Gebeliğin gerçekleşmesi durumunda derhal sorumlu hekimin bilgi verilmelidir.
• Tedavi sürecinde belirli aralarla sorumlu hekim tarafından, hastalığınızın seyri, tedavinin etkinliği ve yan etkiler açısından muayeneniz yapılacaktır. Ayrıca, tedavinin başlangıcında yapılan göz muayenesi 6 ayda bir, kan kontrolleri iki-üç ayda bir tekrarlanacaktır. Gerek görülürse bu tetkiklerin süreleri daha da kısalabilecektir. Bunların tamamlanmasından sonra, Üniteden sorumlu öğretim üyesi ve sorumlu hekimin yapacağı konseyde muayeneniz yapılacak ve tedavi süreciniz yeniden değerlendirilecektir.

Tedaviye düzenli gelemezsem, bazı günler aksatırsam ne olur?

• Hastalığınızın düzelmesi, tedavinin düzenli sürdürülmesiyle yakından ilişkilidir. Tedavi mümkün olduğunca aksatılmamalıdır. Ara verilecekse sorumlu hekime bilgi verilmelidir.

Tedavinin yan etkileri nelerdir?

• Tedavi süresine bağlı olarak, ten renginiz koyulaşacaktır. Ten renginiz, tedavinin kesilmesinden sonra, zaman içinde eski haline dönecektir.
• Tedavi süresince, kaşıntı, güneş yanığına benzer kızarıklık, çillenme görülebilir. Şiddetli kızarıklık ve deride su dolu kabarcıkların gelişmesi, tedaviye ara vermenizi gerektiren durumlardır. Bunların olması durumunda tedaviden sorumlu hekime bilgi verilmelidir.
• PUVA ile bazı kişilerde uçuk enfeksiyonlarının sıklığında artış, ağızda aftlar, ayak bileklerinde şişmeler, kıllanma artışı ve tırnak bozulmaları olabileceği bildirilmekle birlikte bu yan etkiler oldukça  nadir görülmektedir.
• UV ışığı, lupus eritematozus gibi ultraviyole ışığına hassasiyet ile seyreden bazı hastalıkların alevlenmesine neden olabilmektedir.
• Uzun süren tedavilerde, deride kuruluk, lekeler, kırışıklık gibi deri yaşlanması bulguları ortaya çıkabilir. Bu tür hastalarda deri kanseri gelişimi riski daha yüksek olabilir.
• Deri kanseri riskinde artış (melanom dahil olmak üzere), tüm yaşamınız boyunca PUVA tedavisi veya güneş ışığı nedeniyle maruz kaldığınız toplam ultraviyole A ile ilişkilidir. Özellikle tüm yaşamı boyunca 200 seanstan fazla PUVA tedavisi alan kişilerde bu risk artmaktadır.